Co to jest materiał nośnika? Materiał nośnika w taśmie samoprzylepnej służy nie tylko do utrzymywania kleju, lecz także wpływa na funkcjonowanie taśmy samoprzylepnej. Jest trochę jak Sherpa: wykonuje swoją pracę po cichu w tle. I podobnie jak Sherpa pomaga swemu zespołowi dotrzeć pomyślnie na szczyt, idealnie dobrany klej oraz materiał nośnika (plus podkład i warstwa oddzielająca) decydują o tym, czy taśma samoprzylepna spełni swoje zadanie.
Jak wynieść taśmę samoprzylepną na szczyt. Krótki przegląd nośników
Technologie
Dzięki nośnikowi klej staje się taśmę samoprzylepną. Innymi słowy: to nośnik utrzymuje klej we właściwym miejscu. Ale ma również istotne znaczenie funkcjonalne.
Materiał nośnika i taśma samoprzylepna
Materiał nośnika ma za zadanie przede wszystkim utrzymać klej i podkład. Zasadniczo jest stosunkowo cienki, elastyczny, a przy tym gładki. Dzięki temu nadaje się idealnie do niemal każdego zastosowania w każdym miejscu i w każdym projekcie. Sam materiał może się różnić – i tu dochodzimy do jego wyboru, w zależności od tego, gdzie, jak długo i w jakim celu taśma samoprzylepna będzie wykorzystywana. Dzisiejsze nośniki są zaprojektowane tak, by wytrzymywały określone siły lub oddzielały się przy dokładnie ustalonej sile, aby były przezroczyste lub odbijały światło, aby były przepuszczalne lub działały jako bariera (np. dla wilgoci lub tlenu) oraz by były bardzo cienkie (1,5 μm = 0,059 mili) lub bardzo grube (>3mm lub 118 mili). Nowoczesne nośniki służą jako wypełniacze lub do tłumienia hałasu; pozwalają na obróbkę maszynową taśmy lub na jej wykrawanie. Ze względu na mnogość dostępnych rodzajów nośników, warto omówić cechy i zalety poszczególnych typów.
Stosowane przez nas materiały nośnika
Materiał | Cechy |
---|---|
Taśmy foliowe (PP, PET, PVC) | Stabilne wymiarowo, stabilne chemicznie, odporne na wysokie temperatury (PET), przezroczyste lub białe |
Taśmy włókninowe | Dobrze przylegające, odporne na wysokie temperatury, łatwe do rozdarcia ręcznie, półprzezroczyste |
Taśmy piankowe (PE) | Wytłumiają hałas i drgania, dopasowują się do nierównych podłoży, kompensują różne współczynniki rozszerzalności (np. w przypadku łączenia szkła i metalu), czarne lub białe |
Taśmy materiałowe/tekstylne | Dobrze przylegające, odporne na rozdzieranie, urywalne ręcznie, dla powłok o dużej masie |
Taśmy dyferencyjne |
Dyferencyjne powłoki klejące znajdują się po obu stronach nośnika. Bardzo różna odporność na odrywanie |
Taśmy transferowe | Bez nośnika, tylko klej na pasku ochronnym, bardzo dobrze przylegające, bardzo cienkie |
Odporność na przerywanie: folia
Na foliach powstają szczególnie cienkie taśmy samoprzylepne, maksymalnie odporne na przerywanie. Jednak nawet folie używane jako nośnik taśmy samoprzylepnej różnią się znacznie między sobą. Ich właściwości zależą od materiału użytego do ich wytworzenia: polichlorek winylu (PVC), polietylen (PE), polipropylen (PP), politereftalan etylenu (PET) lub inny.
Na przykład, PVC może być miękki, przez co nadaje się przede wszystkim do izolowania i maskowania, między innymi podczas robót tynkarskich. Bardzo miękki PVC jest wykorzystywany jako izolacja kabli. Natomiast twardy PVC jest przede wszystkim trwały w formie i używa się go do klejenia opakowań lub jako wewnętrznej części opakowania. Wszystkie folie PVC są trwałe i trudno się zapalają. Mogą być drukowane i teksturowane.
Folie PE lub PP wykorzystuje się jako nośnik dla taśmy tesafilm® i innych biurowych taśm samoprzylepnych. Są również przydatne jako zabezpieczenie powierzchni lub do łączenia przedmiotów (strapping).
Folie PET mają zupełnie inne właściwości. Zwykle stosuje się je jako nośnik pomiędzy dwoma podkładami w dwustronnych taśmach samoprzylepnych. Ponieważ przewodzą ciepło, nadają się do kontrolowania temperatury w urządzeniach elektronicznych. Ich odporność na promieniowanie UV sprawia, że są chętnie wykorzystywane do zastosowań zewnętrznych.
Oprócz wymienionych zastosowań poliuretan, poliamid oraz celofan/octan celulozy są wykorzystywane jako nośniki foliowe, w szczególności dlatego, że są bardzo elastyczne, odporne na warunki atmosferyczne oraz niewrażliwe na bardzo wysokie temperatury.
Wytrzymałość: tkanina i włóknina
Tkanina i włóknina na przykład z bawełny, wiskozy lub PET mają zalety mechaniczne, które czynią je wyjątkowo przydatnymi w określonych obszarach zastosowań. Pokrywanie pęknięć, łączenie kabli w wiązki, uszczelnianie lub łączenie materiałów to zastosowania, do których tkanina lub włóknina nadaje się idealnie jako nośnik.
Bawełna i wiskoza mają dużą wytrzymałość na rozciąganie, lecz w porównaniu z PET łatwo je rozerwać ręką. Klasyczne przykłady to taśmy samoprzylepne z tkaniną, takie jak taśma typu „duct” lub „gaffer”. Bawełna jest produktem całkowicie naturalnym, a przez to odnawialnym; wiskoza jest bardziej jednorodna i można ją łatwiej odtwarzać. Włóknina jest szczególnie miękka, a jej zaletą jest wyjątkowa zdolność do tłumienia hałasu i drgań.
Sprężystość: pianka
Pianka w roli nośnika zachowuje się zgodnie z oczekiwaniami: jest miękka, gruba i dobrze dopasowuje się do nierównych powierzchni. Ponadto wytłumia ruchy i dobrze wygładza napięty materiał. Dobrze absorbuje nacisk. Pianek używa się jako nośników w przypadku okien PVC, lodówek, mebli oraz listew ozdobnych po części dlatego, że stanowią idealne podłoże dla bardzo mocnych wiązań.
Jednym z głównych obszarów zastosowania jest przemysł poligraficzny. Twardość pianki w taśmie samoprzylepnej pozwala kontrolować nacisk kontaktowy formy drukowej oraz punkty siatki na papierze. Piankowa taśma samoprzylepna pozwala również uniknąć pasów w druku, ponieważ pochłania drgania przy dużych prędkościach drukowania.
Cierpliwość: papier
Produkowany z masy celulozowej, konopi i włókien syntetycznych, papier ma różne właściwości, które występują u taśm samoprzylepnych:
gładkie papiery są potrzebne, gdy taśmy samoprzylepnej używa się do pakowania lub jako szablonów do piaskowania. Papier krepowy o różnym stopniu naciągnięcia jest wykorzystywany w taśmach maskujących i malarskich. Wyższy stopień „krepowania” papieru pozwala na łatwiejsze nakładanie taśmy na łukach i obrysach. Szczególnie cienki papier japoński zapobiega przedostawaniu się farby pod taśmę maskującą.
Specjalne właściwości papieru jako nośnika przejawiają się w łatwości, z jaką można go urwać ręcznie, w jego miękkości i możliwości naciągnięcia nawet o 50 procent. Jest również odporny i chłonny w temperaturze do ponad 180°C. Istnieją bardziej złożone nośniki papierowe wykorzystywane w przemyśle papierniczym do łączenia wstęg lub zakańczania dużych rolek papieru. W przypadku tego zastosowania papier musi nadawać się do ponownego przerobu (rozpuszczać się bez żadnych pozostałości w nowym papierze).
Elastyczność: baza akrylowa
W przypadku zastosowań w wysokich temperaturach (powyżej 200ºC) lub dla zastosowań wymagających jeszcze wyższych parametrów niż taśma samoprzylepna piankowa nośniki na bazie akrylu stanowią idealne rozwiązanie. Ponieważ zawierają polimery akrylowe, mają znakomite właściwości wiskoelastyczne. To oznacza, że potrafią wyrównać napięcie materiału, rozkładając siły i rozpraszając stres. Ponadto mogą kompensować rozszerzanie materiału spowodowane temperaturą – do wartości równej ich potrójnej grubości, zależnie od struktury nośnika. W połączeniu z bardzo dużą siłą wiązania taśmy na bazie akrylu to idealne rozwiązanie w przypadku klejenia różnych powierzchni, na przykład szkła do metalu lub metalu do plastiku.
Dodatkową zaletą jest to, że nośnik akrylowy jest bardzo odporny na wiele czynników środowiskowych, takich jak światło słoneczne, ozon, temperatura i woda. Te cechy sprawiają, że taśmy na bazie akrylu to świetny wybór dla trwałych zastosowań na zewnątrz. Przykłady zastosowań to klejenie elementów bocznych do karoserii samochodowych (motoryzacja); klejenie obramowania płaskich ekranów (elektronika); klejenie paneli szklanych do metalowej ramy; lub instalacja paneli fotowoltaicznych na tylnych szynach (panele słoneczne). Te i inne zastosowania wymagają dużej siły wiązania, trwałości (do 25 lat) w warunkach zewnętrznych oraz kompensacji różnic w temperaturach.
Elektryczność: Metal
Metalowe nośniki także są odporne na starzenie. Ich główne właściwości ujawniają się, gdy w grę wchodzi elektryczność. Metalowe nośniki mogą być wykonane na przykład z aluminium i miedzi. Przewodzą prąd i wytrzymują temperaturę do 140°C. Używa się ich w urządzeniach elektrycznych jako bariery cieplnej.