Kleje z kauczuku naturalnego

Czy można zakleić paczkę mlekiem?

Technologie

Niekiedy klej rośnie na drzewach: Kauczuk naturalny to szczególna substancja o wyjątkowych właściwościach – dlatego jest często używany do produkcji klejów.

Prawdopodobnie każdy miał kontakt z kauczukiem naturalnym. 70 procent wszystkich opon samochodowych ma w składzie kauczuk naturalny. Wykorzystuje się go także do wytwarzania prezerwatyw, rękawic i balonów. A także w produkcji maskującej, pakowej i innych rodzajów taśmy samoprzylepnej. Jest tak, ponieważ klej z kauczuku naturalnego dobrze spełnia swoje zadanie. I to bardzo dobrze.

Zalety kauczuku naturalnego

Z początku można powątpiewać, czy kauczuk naturalny da się wykorzystać jako klej. Jest to całkowicie naturalny produkt pozyskiwany z soku mlecznego (lateks) drzew kauczukowych (Hevea brasiliensis), który jednak daje taką możliwość. Choć lateks sam w sobie nie jest klejem, ma on niezwykłe właściwości: jego specjalna struktura chemiczna pozwala uzyskać wyśmienite składniki do klejów.

Powód: kauczuk naturalny składa się w szczególności z długich łańcuchów polimerowych. Po wymieszaniu z żywicą (by nadać mu lepkość) uzyskuje się klej, który jest bardzo elastyczny ze względu na długość i ruchliwość tych łańcuchów polimerowych. Taśmy samoprzylepne z kauczukiem naturalnym zyskują dzięki tym właściwościom surowca: klej zachowuje elastyczność w niskich temperaturach, gdy inne substancje stają się twarde i kruche. Dodatkowo plątanina łańcuchów polimerowych wpływa na wysoką spójność wewnętrzną masy klejącej.

Sok mleczny pozyskuje się bezpośrednio z drzewa kauczukowego
Sok mleczny pozyskuje się bezpośrednio z drzewa kauczukowego
Kauczuk naturalny składa się z niezwykle długich łańcuchów polimerowych, które są poplątane, lecz nie połączone
Kauczuk naturalny składa się z niezwykle długich łańcuchów polimerowych, które są poplątane, lecz nie połączone

Zastosowania kauczuku naturalnego

Rodzaj wykorzystanego kauczuku, dołożone żywice i inne składniki wpływają na właściwości kleju z kauczuku naturalnego. Ogólnie kauczuk naturalny ma wiele zalet, które pasują do zastosowań taśmy samoprzylepnej. Pierwszą z nich jest wyjątkowa odporność na odrywanie lub „zryw” – nie tylko w przypadku podłoża polarnego, lecz nawet na podłożach o niskim napięciu powierzchniowym („podłoża niepolarne”).

Odporność na odrywanie definiuje się jako siłę potrzebną do oderwania taśmy samoprzylepnej od danej powierzchni, elastycznej, gładkiej lub sztywnej. Czas potrzebny na uzyskanie pełnej przyczepności jest bardzo krótki (krótki czas oczekiwania). Ponadto taśmę samoprzylepną z klejem z kauczuku naturalnego można usunąć bardzo łatwo i nie zostawia ona żadnych śladów (na przykład taśma maskująca).

Na koniec, klej ma wysoką przyczepność, czyli lepkość: taśma samoprzylepna chwyta przy minimalnym nacisku i minimalnym czasie kontaktu. Lateks z drzew kauczukowych sprawia, że taśma „działa szybciej”. To wyjaśnia, dlaczego kleje i taśmy samoprzylepne z kauczuku naturalnego są popularne i często wykorzystywane oraz dlaczego mają wiele różnych zastosowań – od taśmy tekstylnej po taśmę pakową. Dlatego właśnie w wielu taśmach samoprzylepnych służących do oklejania naszych paczek znajduje się sok mleczny z drzewa kauczukowego.

tesa_cloth-002_72dpi
Taśmy tekstylne często produkowane są na bazie kauczuku naturalnego. Mają tysiące zastosowań, na przykład w przemyśle rozrywkowym.

Wady kauczuku naturalnego

Specjalna struktura chemiczna ma także swoje wady: substancja lepka w kleju lub taśmie samoprzylepnej z kauczuku naturalnego ma ograniczoną adhezję i kohezję w temperaturach powyżej 70°C, wymaga stabilizatorów, by uzyskać odporność na starzenie się i warunki zewnętrzne w przypadku ekspozycji na działanie ozonu i promieni UV, a przy tym nie jest specjalnie odporna na środki chemiczne i rozpuszczalniki.